Heidie van den Brink (50) wil Zwolle wakker schudden voor Agora: ‘Te veel kinderen zitten thuis’
,,Als het niet voor een cijfer is, doe ik niks.” Te vaak hoorde docent Heidie van den Brink, ook van haar kinderen, dat dit het mantra is op de middelbare school. Het kan én moet anders, vindt de Zwolse. Zeker nu steeds meer kinderen thuiszitten. Dus wordt de roep om agora-onderwijs in Zwolle sterker. Er wordt al gesproken met schoolbesturen. ,,Dit gaat lukken, hoe dan ook.”
Het zuiden van het land, tot de grens van Overijssel en Gelderland, heeft agora-onderwijs al omarmd, daarboven staat het land (nog) droog. En dat heeft lang genoeg geduurd, meent Heidie van den Brink (50). Zij ijvert met een handvol medestanders al jaren voor invoering van dit vernieuwende onderwijsconcept zonder huiswerk, toetsen en cijfers.
Een online- en offlinecampagne moet Zwolle wakker schudden en scholenkoepels overtuigen. ,,Er zijn te veel kinderen die tussen wal en schip vallen en voor een deel kan agora-onderwijs een oplossing zijn.”
Voor haar drie kinderen komt het te laat, zij zijn al (bijna) klaar in het voortgezet onderwijs. Maar haar ervaringen als moeder met schoolgaande kinderen versterkt het gevoel dat het anders moet in onderwijsland. Althans, er hoort volgens Van den Brink een alternatief te zijn, zodat kinderen meer keuze hebben hoe ze bij hun eindexamen kunnen komen.
Zweten, meten, vergeten
,,De wereld verandert, maar het onderwijs is voor mijn kinderen nog op dezelfde manier georganiseerd als in mijn tijd.” Klassikale lessen, toetscultuur en blokken, blokken, blokken. ,,Zweten, meten en vergeten, noem ik het. Kinderen komen vermoeid uit school, murw geslagen. En ze zeggen: ‘Als het niet voor een cijfer is, doe ik niks.’ Zo jammer, het laat veel potentieel onbenut.”
Kijk en luister naar waar een kind nieuwsgierig naar is, dan komt de motivatie vanzelf, redeneert zij. Haar dochter moest Frans leren op de middelbare school, maar vond het vreselijk. Ze wilde juist Arabisch onder de knie krijgen, maar die mogelijkheid was er niet. Of neem haar jongste zoon, die in groep 7 al zei dat hij naar een middelbare school wilde waar hij kon leren programmeren. ,,Kon nergens.”
Ontstaan in Roermond
Maar wel bij agora-scholen. Ruim tien jaar terug ontstond dit onderwijsconcept in Roermond. Sindsdien maakt het een opmars en zijn er zo’n dertig scholen aangehaakt, met een paar duizend leerlingen. Bij agora-onderwijs (‘agora’ is Grieks voor plein) staat de intrinsieke motivatie van leerlingen centraal. Ze kiezen zelf wat ze willen leren en in welk tempo.
Traditionele vakken bestaan niet meer, maar de scholieren doen ‘challenges’. De een gaat voor iets met architectuur, de ander bouwt webshops of bakt taarten. Traditionele klassen gaan overboord, leerlingen van verschillende leeftijden zitten door elkaar. Maar aan het eind van de rit moet wel ‘traditioneel’ examen gedaan worden. Hoe ze de kennis tot zich nemen, bepalen ze met hun coaches (zoals docenten genoemd worden).
Kritiek
Bij de oudste agora-school in Roermond lag het slagingspercentage vorig jaar op 88,2 procent (landelijk 91,4). Al kwam de Onderwijsinspectie in 2019 met een kritisch rapport, waarin ze schreef dat op agora-scholen soms iets te veel wordt geëxperimenteerd en de aansluiting op de arbeidsmarkt niet altijd even duidelijk is, het weerhoudt veel onderwijsorganisaties niet zich aan te sluiten.
Van den Brink, met ervaring als docent bij het Zwolse Cibap en Hogeschool Utrecht, ziet in het groeiend aantal thuiszitters in het reguliere onderwijs ook steeds meer reden voor een ander type onderwijs. ,,Ik wil niet het reguliere onderwijs bashen. Maar er zijn kinderen die in de knel komen. Ze raken overprikkeld, kampen met angsten en lopen ook vast door de enorme toetscultuur.”
© Pedro Sluiter Foto Zwolle
Duizenden thuiszitters
Oudervereniging Balans deed onlangs onderzoek naar het aantal kinderen dat thuiszit en geen volwaardig onderwijs krijgt. Dat zijn er nu minimaal 70.000, terwijl het er vijf jaar geleden nog zo’n 15.000 waren. De vereniging stelt dat het schoolsysteem in Nederland is toegespitst op een gemiddeld kind, maar dat dit niet voor elke leerling de juiste manier is.
Onderwijsdeskundige Rob Martens denkt dat de motivatie bij veel kinderen in het traditionele onderwijs ver te zoeken is. ,,Kinderen leren vooral omdat het verplicht is, ze zijn hun plezier of passie grotendeels kwijtgeraakt. Dat zijn we normaal gaan vinden, maar dat lijken steeds meer ouders kwalijk te vinden”, zei hij vorige maand nog in de Stentor.
De groei van het aantal agora-scholen verbaast hem niet. ,,Montessori, de vrije scholen, jenaplan, agora: ieder concept is anders, maar er is wel degelijk een overeenkomst. Ze zijn vaak ontstaan uit de gedachte dat er in het traditionele onderwijs te weinig wordt uitgegaan van intrinsieke motivatie.”
Carmel College Salland Raalte
Vorige maand maakte het Carmel College Salland in Raalte bekend vanaf komend schooljaar agora-onderwijs in te voeren. Van den Brink juicht het toe, maar ziet hoe in Zwolle na drie jaar praten nog niets van de grond is gekomen. ,,We zijn nu met besturen van twee onderwijsorganisaties in gesprek.”
Ze wil dat agora bij ouders tussen de oren gaat zitten. ,,We gaan posters ophangen in de stad, bijvoorbeeld ook bij sportverenigingen.” En via sociale media wordt inmiddels op de trom geslagen.
Bij veel scholen is agora-onderwijs toegevoegd aan een bestaand onderwijssysteem. Een deel van het gebouw is dan voor agora. ,,Als dat niet lukt, moeten we zelf een school oprichten. Dat is een veel intensiever traject, met benodigde handtekeningen. Maar als het reguliere onderwijs niet toehapt, tillen we het zelf van de grond. Dit gaat lukken, hoe dan ook.”
In gesprek met OOZ
Woordvoerder John Beumer van stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio (OOZ) laat weten dat er een eerste gesprek was tussen bestuur en initiatiefnemers van agora. De stichting heeft meerdere scholen voor voortgezet onderwijs. ,,OOZ vindt het interessant te kijken welke elementen er vanuit agora-onderwijs toegevoegd kunnen worden aan al bestaande innovatieve onderwijsconcepten binnen OOZ, waaronder die op de Lassus Campus. Het is de bedoeling dat er een vervolggesprek plaatsvindt.” Ook met onderwijsgroep Landstede is een eerste oriënterend gesprek gevoerd over agora-onderwijs. Dit artikel is geschreven door Jordy Boschman voor De Stentor. 28 februari 2025
Geef een reactie